De noodzaak van maatschappelijke acceptatie van innovaties
Medio juli bezocht ik het congres “Samen naar een betere en betaalbare zorg” mede georganiseerd door de Universiteit Twente en HealthValley. Een van de presentaties ging dieper in op het toenemend belang van de maatschappelijke acceptatie van innovaties. Ik neem u graag in dit verhaal mee.
Wet van Maier: E= K x A
Begin jaren 60 poneerde experimenteel psycholoog Norman Maier de volgende stelling: De Effectiviteit (of het succesvol resultaat) is de vermenigvuldiging van de Kwaliteit en de Acceptatie. De kwaliteit van de nieuwe of gewijzigde mogelijkheden moet voldoen aan de eisen en wensen. Deze eisen en wensen worden bepaald door de mensen die er mee gaan werken. Deze stelling werd de Wet van Maier: E(ffect) = K(waliteit) x A(cceptatie).
Deze wet geldt zeker ook voor innovaties. Wil je dat jouw innovatie inderdaad wordt gebruikt dan dient niet alleen de kwaliteit (bijv. technologie en gebruikersgemak) op orde te zijn maar moet er tijdens het ontwerp ook rekening worden gehouden met de acceptatie (bijv. prijs, noodzaak maar ook maatschappelijke waarde) van het innovatieve product of de nieuwe dienst. Bedenk daarbij dat het hier gaat om de vermenigvuldiging van beide variabelen. Om tot een gewenst effect te komen, dien je voor beiden in principe een 8 te scoren immers 8 x 8 = 64 dus voldoende. Bij veel innovaties is de kwaliteit dik in orde maar blijft de acceptatie echter achter waardoor deze voldoende niet wordt gehaald.
Maatschappelijke acceptatie cruciaal voor succes
Tijdens de presentatie werd duidelijk maatschappelijke factoren een steeds belangrijkere rol spelen bij de acceptatie van innovaties. De impact van wetgeving, ethiek, economie of sociale factoren neemt toe. In onderstaand voorbeeld, overigens niet uit de presentatie, wordt een en ander verduidelijkt.
Betrek sociale wetenschappers bij innovaties
Om na te gaan of de belofte die de innovatie beoogt inderdaad realiteit wordt is het van belang om de maatschappelijke factoren die relevant zijn zo vroeg mogelijk in het innovatie proces te identificeren. Sociale wetenschappers zoals sociologen en psychologen kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Via workshops met een breed scala aan betrokkenen is het mogelijk om de relevante maatschappelijke factoren boven water te krijgen. Vervolgens kan met behulp van specialisten bepaald worden of en zoja op welke wijze er een afdoend antwoord gevonden kan worden op de vragen die boven zijn komen drijven. Zodat de belofte die de innovatie beoogd inderdaad succesvol kan worden ingevuld.